ကေဘာ္ခ်ဳိင့္၀ွမ္းေဒသဟာ အိႏိၵယ-ၿမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံသမုိင္းမွာ အေရးပါတဲ့အရပ္တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကာလေတြကတည္းကစၿပီး မဏိပူရ္ၿပည္သားေတြနဲ႔ သူပုိင္ကုိယ္ပုိင္အၿပဳိင္လုအၿငင္းပြားခဲ့ၾကတဲ့ ကေဘာ္ခ်ဳိမ့္၀ွမ္းေဒသဟာဗမာၿပည္ေၿမာက္ပုိင္းက စစ္ကုိင္းတုိင္းအထက္ပုိင္းေဒသမွာတည္ရွိၿပီး၊ သမုိင္းအစဥ္ အလာအားၿဖင့္ တိဘက္-ဗမာအႏြယ္၀င္ေတြၿဖစ္တဲ့ ကူကီး၊ ခ်င္း၊ နာဂႏွင့္ ကတူး-ကနန္း လူမ်ဳိးေတြအပါအ၀င္၊ ရွမ္းလူမ်ဳိးအခ်ဳိ႕တုိ႔ေနထုိင္ရာအရပ္ၿဖစ္ပါတယ္။ ကသာခရုိင္အတြင္းက ဗန္းေမာက္ ၿမဳိ႕နယ္ေရႊေက်ာင္းရြာအနား မွာၿမစ္ဖ်ားခံတဲ့ မူးၿမစ္ဟာ ဒီအရပ္ မွာအေရးအပါဆံုးၿမစ္ၿဖစ္ၿပီး အေနာက္ဘက္ ရွိခ်င္းတြင္းၿမစ္ ထဲကုိဆီး၀င္ သြားပါတယ္။ ဒီအရပ္ဟာ မူလကတည္းက အထက္ပါ လူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ သမုိင္း၀င္ အရပ္ ေဒသပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္ငူေခတ္ၿဖစ္တဲ့ ၁၅၅၅-၁၅၅၉ ကာလေတြမွာ ဗမာၿပည္ေၿမာက္ပုိင္းနယ္ေၿမေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဗမာဘုရင္လက္ေအာက္ခံနယ္ေၿမေတြၿဖစ္ခဲ့သလုိ၊ ကေဘာ္ခ်ဳိမ့္၀ွမ္းေဒသဟာလည္း ဗမာဘုရင္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ ေအာက္ကုိ ပထမဆုံးအၾကိမ္က်ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီကာလေတြမတုိင္မီမွာေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ လူမ်ဳိးစုေတြ ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ပုံစံ ေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္မွဳစနစ္ေတြနဲ႔သာအသီးသီးရွိေနခဲ့ၾကတာၿဖစ္ပါတယ္။ ၁၈ ရာစုမွာ မဏိပူရ္ၿပည္သားေတြ ၿပန္လည္မသိမ္းပုိက္ခ်ိန္အထိ၊ ယခုအိႏိၵယရဲ႕မဏိပူရ္ေဒသဟာ ဗမာဘုရင္ကုိ အခြန္ ဆက္သရတဲ့အခြန္ထမ္းၿပည္နယ္တစ္ခုၿဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔သမုိင္းမွတ္တမ္းေတြမွာမွတ္သားဖူးပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာ ဌင္းတုိ႔ က ဗမာဘုရင္ရဲ႕နယ္ေၿမေတြၿဖစ္တဲ့ ေၿမာက္ပုိင္းေဒသေတြကိုပါ ၁၇၅၀ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္ထိတုိင္မၾကာ ခဏဆုိ သလုိ ၀င္ေရာက္စီးနင္း တာေတြလုပ္လာတဲ့အခါ၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ၁၇၅၆-၁၇၅၈ မွာေတာ့ မဏိပူရ္အထိၿပန္လည္ သိမ္းပုိက္ၿပီး အခြန္စား ၿပည္နယ္အၿဖစ္ထားရွိၿပန္ပါတယ္။ အဲ့ဒီခ်ိန္ ကစၿပီး၊ မဏိပူရ္ၿပည္နယ္ဟာ ဗမာဘုရင္ကုိပုန္ကန္တဲ့ ေတာ္ လွန္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြရွိခဲ့ၿပီး၊ ၁၈၁၉ ခုႏွစ္မွာ ေတာ့ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားရဲ႕တပ္ေတြက အၿပီးတုိင္၀င္ ေရာက္ သိမ္းပုိက္လုိက္ပါေတာ့တယ္။
ဒီနယ္ေၿမကုိ ေနာင္အခါ အဂၤလိပ္-ဗမာ ပထမစစ္ပြဲအၿပီး အင္း၀ဘုရင္ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္ၿဖစ္တဲ့ မဟာမင္းလွေက်ာ္ထင္ႏွင့္ အဂၤလိပ္အစုိးရကုိယ္စားလွယ္ေတာ္စစ္ဗုိလ္ေတြခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့ (၁၈၂၄-၁၈၂၆) ရႏၲပုိစာခ်ဳပ္အရ မဏိပူရ္ၿပည္နယ္ကုိ အဂၤလိပ္ပုိင္အိႏိၵယႏုိင္ငံထဲေပးလုိက္ရေပမယ့္၊ အဂၤလိပ္ေတြကေတာ့ ကေဘာ္ခ်ဳိမ့္၀ွမ္း ေဒသအထိကုိထည့္သြင္းခ်င္ခဲ့တာပါ။ ဒီခ်ိန္ကစၿပီး၊ ႏွစ္ႏုိင္ငံနယ္နမိတ္မ်ဥ္းႏွင့္ ကေဘာ္ခ်ဳိမ့္ ၀ွမ္းေဒသပုိင္ဆုိင္ေရးဟာ အၿငင္းပြားစရာ အၿဖစ္ကာလအတန္ၾကာရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၃၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၿဗိတိသ်ွအစုိးရက ကေဘာ္ခ်ဳိမ့္၀ွမ္းေဒသဟာ သမုိင္းေၾကာင္းအရ မဏိပူရ္ သားေတြႏွင့္မပတ္သက္တာေၾကာင့္၊ ဗမာၿပည္ဘက္ကုိထည့္သြင္းကာ နယ္နမိတ္မ်ဥ္းကုိပါ ၿပန္လည္ေရး ဆြဲေပးခဲ့ရာက ခုခ်ိန္ထိ ၿမန္မာၿပည္ဘက္ မွာရွိေနရတာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ၊ အခ်ဳိ႕က၊ လြတ္လပ္ၿပီး အိႏိၵယႏုိင္ငံရဲ႕ပထမဆုံး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ၿဖစ္သူ ေနရူးက လက္ေဆာင္အၿဖစ္ဗမာၿပည္ကုိ ေပးခဲ့ဟန္ ေၿပာဆုိေန ၾကတာေတြၾကားဖူးပါတယ္။ သမုိင္းကုိအၿမင္မမွားေစဖုိ႔ တင္ၿပလုိက္ၿခင္းသာၿဖစ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment