ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ဘာသာစကား
ဒီဘက္ေခတ္မွာတုိင္းရင္းသားဘာသာစကားေတြ၊ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္းအစဥ္လာေလးေတြ တၿဖည္းၿဖည္းေမွးမိန္လာေနတာကုိေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာသာစကားႏွင့္ယဥ္ေက်းမွဳဆုိတာ လူမ်ဳိးတစ္ခုရဲ႕ အမွတ္ သေကၤတ Identity ၿဖစ္တာမုိ႔ ခုလုိေမွးမိန္လာၿခင္းဟာ လူမ်ဳိးစုရွင္သန္မွဳအားနည္းလာ တာကုိၿပေနပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ဘာသာစကားေတြထဲက ၁၄ ရက္ၿပည့္တုိင္း (ႏွစ္ပတ္)ၿပည့္တုိင္း ဘာသာစကားတစ္ခုဟာ အၿမဲေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္လုိ႔သုေတသီေတြရဲ႕အစီရင္ခံစာအရသိရပါတယ္။ လူသားေတြရဲ႕ရပ္တည္မွဳႏွင့္ သဘာ၀စနစ္ၾကီးတစ္ခုလုံးကုိ အၿပည့္အ၀နားမလည္ႏုိင္ေသးခင္မွာ အကူအညီမဲ့ေနတဲ့ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ဘာ သာစကားေတြဆုံးရွံးေပ်ာက္ကြယ္ေနတာဟာ လူသား ထုတစ္ရပ္ လုံးအတြက္ဆုံးရွံးမွဳတစ္ရပ္ပဲၿဖစ္တာမုိ႔ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ္။ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွာ လူတုိင္းလူတုိ္င္း ႏုိင္ငံေတာ္ဘာသာစကားကုိေၿပာႏုိင္ေရးႏုိင္ရင္ တၿခားစကားႏွင့္စာေပ ေတြေပ်ာက္ဆုံးသြားလည္း ဘာၿဖစ္လဲဆုိၿပီး…တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ဘာသာစကား နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူတခ်ဳိ႕ေၿပာတာကိုၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္၊ ဘာသာစကားတစ္ခုကုိထိန္းသိမ္းမွဳဟာ ဘယ္ေလာက္၊ ဘာေၾကာင့္အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာကို ရွင္းဖုိ႔လုိလာပါၿပီ။ ကမာၻေပၚဘာသာစကားတစ္မ်ဳိးတည္း ေၿပာရင္ေကာင္း တယ္လုိ႔က်ေနာ္မယုံၾကည္ပါဘူး။ ေလာကေဂဟစနစ္ႏွင့္လူသားသမုိင္းကုိနားလည္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ မတူညီတဲ့စံႏွဳန္းေတြ၊ ရွဳေထာင့္ေတြ ဘက္ကေ နသုံးသပ္ႏုိင္မယ့္ ကြဲၿပားတဲ့တန္ဘုိးေတြရွိေနသင့္တယ္ လုိ႔ယုံၾကည္လုိ႔ပါ။
Identity
ဘာသာစကားဆုိတာ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕စံႏွဳန္းတန္ဘုိးေတြကိုေဖာ္ၿပတဲ့ ကုိယ္ပုိင္ identity တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ အသက္ရွင္ဖုိ႔ေလကုိ လူတုိင္းလုိအပ္သလုိ ယဥ္ေက်းမွဳအသုိင္းအ၀ုိင္းတစ္ခုမွာ ရွင္သန္လုိသူတုိင္း ဘာသာစကား တစ္ခုလုိအပ္မွာပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားတစ္ခုကိုထိန္းသိမ္းဖုိ႔အားမေပးၿခင္းဟာ အဲ့ဒီ လူမ်ဳိးစုရဲ႕identity ႏွင့္တန္ဘုိးေတြကိုလ်စ္လ်ဴရွဳလုိက္တာၿဖစ္သလုိ ေပ်ာက္ဆုံးေအာင္တြန္းအားေပးလုိက္ တာပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ယဥ္ေက်းမွဳ
ဘာသာစကားဆုိတာ ယဥ္ေက်းမွဳကုိသယ္ေဆာင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ တြန္းအားၿဖစ္ပါတယ္။ ကာလေဒသ နဲ႔လုိက္ေလ်ာညီေထြတဲ့ ယဥ္ေက်းမွဳကုိ သူကပုံေဖာ္တယ္။ ဘာသာစကားမရွိသူဟာ ယဥ္ေက်းမွဳမရွိႏုိင္သလုိ ဘာသာစကားေပ်ာက္ဆုံးၿခင္းဟာ ယဥ္ေက်းမွႈေပ်ာက္ဆုံးၿခင္းပဲၿဖစ္တယ္။ ေခတ္ကာလအဆက္ဆက္ ႏွင့္အစဥ္ အလာေတြရဲ႕ သမုိင္းေတြကိုသယ္ေဆာင္သလုိ၊ ကဗ်ာ၊ သီခ်င္း၊ အကစတဲ့အႏုပညာေတြကတဆင့္ ေဖာ္က်ဴးထိန္းသိမ္းေလ့ရွိတဲ့ လူ႔ယဥ္ေက်းမွဳတစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာၿပည္အလယ္ပုိင္းမွာ တစ္ခ်ိန္က အင္အားၾကီးမားခဲ့တဲ့ပ်ဴလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ဘာသာစကားေပ်ာက္ဆုံးရာ ကေန ပ်ဴယဥ္ေက်းမွဳေပ်ာက္ၿပီး လူမ်ဳိးပါ ေပ်ာက္သြားရတာကုိၾကည့္ရင္ဘာသာစကားရဲ႕အေရးပါပုံကုိ သိႏုိင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဘာသာစကားဟာ လူသားေတြရဲ႕ရင္းၿမစ္မူလအစကုိရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အေရးပါတဲ့ဂ႑ တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေဗဒပညာရပ္နယ္ပယ္မွာ ေဒသဆုိင္ရာစကားေတြဟာလူသားမ်ားရဲ႕ဆက္စပ္မွဳ သမုိင္းေတြကိုေဖာ္ထုတ္မွတ္တမ္းတင္ရာမွာ အေရးအပါဆုံးပါပဲ။ စုိထုိင္းစနည္းပါးတဲ့အပူပုိင္းေဒသေတြမွာလို သမုိင္းဆုိင္ရာအေထာက္အထားေတြကုိရွာေဖြေတြ႕ရွိႏုိင္ဖုိ႔ခက္ခဲတဲ့ စုိစြတ္ၿပီးမုိးမ်ားတဲ့အ ရပ္ေဒသေတြ မွာေတာ့ ဘာသာစကားသာလ်ွင္တစ္ခုတည္းေသာ ရွင္သန္သည့္အေထာက္အထားအၿဖစ္က်န္ရွိ တာၿဖစ္ပါတယ္။
ဥာဏ္ (Knowledge)
လူသားေတြရဲ႕တုိးတက္မွဳႏွင့္အသိပညာအတတ္ပညာေတြအားလုံးရဲ႕ပင္မဟာ ဘာသာစကားၿဖစ္တယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြအဆုိရွိဖူးပါတယ္။ ဒီေန႔သိပံၸပညာႏွင့္၀ိဇၨာအသိေတြအားလုံးဟာ ဘာသာစကားတတ္ေၿမာက္မွဳ ကေနအေၿခခံလာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေနထုိင္တဲ့ပတ္၀န္းက်င္ေလာကကမာၻကုိလုိက္ၿပီးဘာသာစကားေတြ ကြဲၿပား ၾကတာဟာ ေဒသတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုမတူညီတဲ့သဘာ၀စနစ္ေတြေၾကာင့္ၿဖစ္သလုိ အဲ့ဒီေဒသစနစ္ၿဖစ္စဥ္ေတြကုိ ေဒသခံေတြရဲ႕နားလည္ခံစားသိၿမင္တဲ့ အသိတရား သို႔မဟုတ္ ဥာဏ္ႏွင့္ေပါင္းစပ္တဲ့အခါ ေဒသဆုိင္ရာ ဥာဏ္ ပညာ သို႔မဟုတ္ အသိတရားတခုၿဖစ္လာတယ္။ ဒါဟာ ကမာၻၾကီးရဲ႕သဘာ၀စနစ္ကုိနားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားရာမွာ မၿဖစ္မေနထည့္သြင္းစဥ္းရမယ့္ ဥာဏ္အစိတ္ အပုိင္းတစ္ခုၿဖစ္လာပါတယ္။ ေဒသအတြင္းက သစ္ေတာတစ္ခုမွာ ၾကားရတဲ့ငွက္ေအာ္သံကိုအစြဲၿပဳၿပီး အဲ့ဒီငွက္ကုိနာမည္ေပးသလုိ၊ အပင္ေတြရဲ႕အသုံး၀င္ပုံ ေတြကုိလုိက္ၿပီးလည္းအမ်ဳိး အမည္ေတြကြဲၿပား ၾကပါတယ္။ ဒီအရာေတြကိုမေတြ႔ရေတာ့တဲ့အခါ အဲ့ဒီသဘာ၀ စနစ္ေတြကုိနားလည္ဖုိ႔ပုိခက္ခဲလာပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ေဆးပညာသာမက အၿခားသိပံၸႏွင့္ ၀ိဇၨာအသိေတြ အတြက္ ေဒသဥာဏ္သိရွိမွဳက ဘယ္ေလာက္ အေရးပါတယ္ဆုိတာကုိ ေထာက္ၿပခ်င္တာပါ။ သဘာ၀တရား ႏွင့္ယွက္ႏြယ္ ေနတဲ့ဘာသာစကားေတြ ဆုံးရွံးသြားၿခင္းဟာ ေဒသတန္ဘုိးႏွင့္သဘာ၀ၿဖစ္စဥ္ေတြရဲ႕အရင္းအၿမစ္ ေတြဆုံးရွံးၿခင္း တစ္မ်ဳိးပဲၿဖစ္ ပါတယ္။ ဘာသာစကားတစ္ခုမွာ အၿခားဘာသာစကားတစ္ခုႏွင့္ၿပီးၿပည့္စုံေအာင္ မေဖာ္ၾကဴးႏို္င္တဲ့ ေလးနက္ၿပီးအဓိပၸယ္ၿပည့္၀တဲ့ အသုံးအႏွဳန္းေတြအၿမဲရွိပါတယ္။
တရုတ္-တိဘက္စကားအုပ္စုအႏြယ္၀င္ေတြၿဖစ္ၾကတဲ့အေရွ႕အာရွစကားေတြထဲက တိဘက္-ၿမန္မာအႏြယ္ ၀င္ ေတြရဲ႕စကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေလ့လာမွတ္တမ္းတင္မွဳေတြမၿပဳရေသးတာကုိေတြ႔ရသလုိ အခ်ဳိ႕ ဆုိရင္ ေပ်ာက္ဆုံးစၿပဳေနတာကုိေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ သမိုင္းႏွင့္ဘာသာေဗဒဆုိင္ရာ သုေတသန ၿပဳၽမွဳေတြက်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ၿဖစ္ထြန္းဖုိ႔လုိအပ္တယ္လုိ႔ယူဆပါတယ္။ မၾကာေသးမီက ၿပဌာန္းလုိက္တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒထဲမွာ ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒပါ လူမွဳဥပေဒတစ္ရပ္အၿဖစ္ (ပုဒ္မ ၃၆၅၊ စာ-၁၅၂) ကုိထည့္သြင္းၿပဌာန္းလုိက္ၿခင္းအေပၚ ၾကဳိဆုိရမွာပဲၿဖစ္ပါ တယ္။
